Dekorasyon Rehberi, Nasıl Yapılır

Örnekleriyle Shibori Tekniği Nedir ve Nasıl Yapılır?

Shibori tekniği, Japonya’ya ve haliyle Japonlara has geleneksel bir kumaş boyama sanatıdır. En eski örneği 8. yüzyıla dayanan shibori tekniği ile boyanarak desen oluşturulmuş kumaş, İmparator Shōmu’nun Nara’daki Tōdai-ji’ye bağışladığı mallar arasındadır. Yani kısaca kumaş üzerine, kumaş boyası kullanarak geometrik, simetrik ya da asimetrik çizgi, desen ve motiflerden meydana gelmiş sanatsal kumaşlara shibori yani şibori tekniği denmektedir.

Bu yazıyı yazmamın sebebi ise tamamı ile nasıl yapıldığını araştırırken bir an bu tekniğe aşırı ilgi göstermeye başladığımı fark ettim ve belki sizinde hoşunuza gideceğini düşündüm.

Shibori Tekniği Nasıl Yapılır?

Lafı çok uzatmadan araştırmalarımdan çıkardığım sonuca göre sizlere ve tabi ki özellikle denemek isteyenlere bilgi vermeye çalışacağım. Özellikle belirtmeliyim ki bu işle birlikte antik Japon boyama tekniğini evinizde denemiş biri olarak çevrenizdeki bir çok insandan farklı bir dünyaya adım atacağınız kesin. Bence bu tekniği denemeye başlayınca bir tutkuya dönebilir. Çünkü yapabileceğiniz desen ve motifin çeşitliliği size bir kez de şunu deneyeyim dedirtecektir. Velhasıl kelam bu tekniği yapmak için bir kaç parça malzemeye ihtiyacınız olacak. İhtiyacınız olan malzemeler fazlasıyla ucuz ve temini kolay. Aşağıdaki listede yer alan malzemeleri temin etmeniz yeterlidir.

shibori tekniği

  • Boyama yapacağınız kumaş parçaları ki bu kumaş cinsi gereği pamuklu, yünlü, ipek ve keten muhteviyatı barındırması boyama işlemi daha rahat yapmanıza yarayacaktır.
  • Bu tekniği geleneksel rengi mavidir ve kumaşlarınızı boyarken kullanacağınız boya rengi çivit mavisidir. 
  • Ayrıca başka renklerde yapmanız mümkündür. Mesela kırmızı ile turuncu arasında bir renk istiyorsanız sülyen, sarı renk için oksit sarı yada siyah istiyorsanız oksit siyah boya kullanabilirsiniz. Bu arada bu saydıklarım boyaların tamamı toz boyadır. 
  • Kumaşlarınızı boyarken şekil verebilmek için bir miktar ince ve kalın ölçülerde paket lastiği, çamaşır mandalları ve yine ince ve kalın ipliklere ihtiyacınız olacak.
  • Ayrıca toz boyalar özütünde bitki ve hayvan olsa da içinde malesef bir takım kimyasallar da barındırıyorlar. Bundan dolayı fazlasıyla steril eldiven bulundurun. Belki alerjiniz olabilir. Derinizle temas ettirmemeye bakın.
  • Bir kaç kovaya ihtiyacınız var. Çünkü içinde boya karışımı hazırlayıp, kumaşlarınızı içine yatıracaksınız. Boyanacak kumaşın ebatlarına göre kovanızın büyüklüğüne siz karar vereceksiniz.
  • Elinizi boyalı kova içine daldırmak istemezsiniz. Bundan dolayı bir kaç uzun sopa bulundurun. Hem boya karışımını hazırlarken, hem kumaşı suya yatırırken, hem de kumaşı sudan çıkarırken kullanabilirsiniz.
  • Tabi bu boyama tekniği bir hayli sulu olduğu için varsa bahçenizde yapmanızı yoksa balkonunuzda ya da küçük kumaş parçaları, peçeteler gibi şeyleri boyayacaksanız da banyonuzda yapmalısınız. Adı üzerinde kumaş boyası ve kolay çıkmayacaktır, her nereye bulaştırırsanız!
  • Bu arada toz boyaları genellikle nalburlardan ve bir ihtimal aktarlardan temin edebilirsiniz. Belki 2.5 litrelik bir suya 1 çay kaşığı toz boya katacağınız için çok yüksek miktarda almanız gerek yoktur! Bu da herkesin size söyleyemeyeceği bir bilgidir. Toz boyalar çok su az toz boya şeklinde kullanılır. Yani yüzde 1 oranı bile belki çok gelecektir. İşin özü siz suyunuzun içine çok ama çok az boya katın ve karıştırın. Suyun renk yoğunluğu size cevap verecektir.

Boyalı su hazırlarken toz boyanın yanına bir miktarda çamaşır sodası ilave etmelisiniz. Boyanın kumaşa nüfuz etmesini kolaylaştıracaktır. Boyanacak kumaş, boyalı suya konulmadan önce temiz bir su içinde iyice ıslatılmalıdır ama ıslatma işleminde önce kumaşınıza istediğiniz şekli vermeniz gerekmektedir. Olabildiğince ıslanan kumaşı boyalı suyun içine daldırma vaktidir. Şekil verdiğiniz kumaşı boyalı suda en az 5 dakika bekletilmelidir. Ardından kumaşı sudan çıkarıp kontrol edebilirsiniz. Toz boyanın özelliği oksijene maruz kaldığında gerçek rengine dönmektedir. Bundan dolayı sudan çıkınca kumaş istediğiniz renk olmayabilir ya da koyu ton, kurudukça açılacaktır. Daha koyu bir renk elde etmek istiyorsanız boyalı su içine tekrar daldırıp bekletmelisiniz.

Kumaş parçalarınızın boyama işlemi bittikten sonra onları hemen açmayın! En az bir gece o şekilde kalmasına izin verin ve ardından açmadan önce musluktan akan suda iyice durulayın. Sonra işin en güzel kısmı gelmiş olacak. Kumaş üzerindeki bağları ya da her ne varsa açabilirsiniz ve kumaşlarınızı kuruması için ipe asın. Artık karşısına geçip çıkan desenleri seyredebilirsiniz. Küçük bir bilgi daha! İlk yıkamada bir miktar renk verme ve solma olacaktır. O sebepten solmanın çok olmaması adına kumaşınızı boyalı suda bir kaç defa bekletebilirsiniz.

Aşağıda baştan sona bu tekniğin uygulama aşamalarını görebilirsiniz.

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

shibori tekniği

6 thoughts on “Örnekleriyle Shibori Tekniği Nedir ve Nasıl Yapılır?

  1. Nilüfern dedi ki:

    Kumaş boyalarını kullanırken sabitleyici gerekir mi

  2. Taçyıldız dedi ki:

    Viktoria marka toz kumaş boyasını kaynatmadan boyama yapabiliyormuyuz, üzerinde kaynatılarak tarif verilmiş, ben kaynatmadan yapmaknistiyorum ama yıkanınca çıkarsa diye tereddüt ediyorum. Siz tecrübe etmişsiniz, yıkanınca çıkıyor mu?

  3. ayse fidan dedi ki:

    bu bizim yılların batik sanatı. keşke bu isimle yayımlasaydınız

    1. Estetik Ev dedi ki:

      Merhabalar Ayşe Hanım.

      Geleneksel Türk El Sanatlarına olan hassasiyetinizden dolayı üşenmeyerek makalemize yorum yapmanızdan dolayı bilhassa memnun olduğumuzu öncelikle belirtmek isteriz. Lakin “batik sanatı” bir kumaş veya deri üzerine, bir nevi resim yapmaya benzeyen bir çeşit el sanatıdır. “Shibor Tekniği” ise en basit ve öz şekilde, kumaş boyasıyla renklendirilmiş su dolu bir kap içine daldırılan kumaşı boyama türüdür. Özetle her ikisi farklı tekniklerdir.

  4. Gülbahar dedi ki:

    Ben bu tekniği uygulamak istiyorum ama kumaş boyasının markasını vermemissiniz her hangi bir boya olurmu aktarcilardan aldığımız

    1. Estetik Ev dedi ki:

      Merhaba Gülbahar

      “Viktoria” adlı toz kumaş boyalarını kullanabilirsiniz. Çok yoğun, kalıcı ve etkili renkler elde edebilirsiniz.

Yorumlara Açığız